Królestwo Stefana Świętego
Wewnętrzny kryzys i konsolidacja państwa w XI w.
Pierwszy bunt pogański
Bunt Vaty był konsekwencją długotrwałych walk dynastycznych na Węgrzech, które obaliły powszechnie znany wizerunek
nietykalnej władzy królewskiej. Wezbrana niechęć społeczeństwa do takiego stanu rzeczy przejawiała się także w
nienawiści do organizacji kościelnej, która była silnym oparciem władzy królewskiej. Bunt ten, będący równoległym w
swoim przebiegu do zdarzeń w Polsce i na Rusi Kijowskiej (bunty Miecława i smerów), daje do zrozumienia, że kryzys
młodych państw polegał przede wszystkim na nieostrożnie przygotowanej reformie feudalnej, której widocznym, trwałym
symbolem był Kościół. Dzieła tego podjął się Andrzej I, wygnany niegdyś z kraju, syn Vazula. Przybył on na Węgry z
Kijowa.
Drugi bunt pogański
Kolejny bunt pogański wybuchł za panowania Béli I. Wodzem rewolty został syn Vaty, János. Bunt został stłumiony, jednak
osłabił państwo i osłabił jego możliwość opierania się wpływom niemieckim. Z inicjatywy niemieckiej doszło do licznych
walk dynastycznych, których następstwem było ponowne uzależnienie Węgier od Cesarstwa Niemieckiego. Po śmierci Béli
synowie Béli Gejza I, Władysław i Lampert podzieli państwo na trzy części. Dopiero interwencja cesarza Henryka IV
zakończyła okres rozbicia.
Rozwój systemu feudalnego
W XI-XIII w. proces feudalizacji ogarnął w pełni wszystkie kraje Europy Środkowej, w tym Węgry. Szeregi wolnych chłopów
topniały, rosła zaś wielka własność kościelna i możnowładcza. By nie dopuścić do rozbicia państwa przez coraz
potężniejsze rody, jak to miało miejsce w Polsce i w Cesarstwie, król Andrzej II zgodził się ograniczyć swoją władzę
monarszą. W roku 1222 wydał Złotą Bullę, uważaną za podstawę "Złotej Wolności" szlachty węgierskiej, którą w następnych
wiekach naśladować będzie szlachta Polski i Litwy.
Czasy Andegawenów
Czasy panowania dynastii Andegawenów na Węgrzech były okresem reorganizacji gospodarki, rozkwitu sztuki gotyckiej i
kultury rycerskiej. Wacław, król Polski, Czech i Węgier
Po wygaśnięciu Arpadów na tronie zasiadł król Polski i Czech Wacław z rodu Przemyślidów, od 1308 przedstawiciel
dynastii Andegawenów – Karol Robert. Drugim królem tego rodu na tronie węgierskim był Ludwik I Wielki, panujący w
latach 1342-1382. Ludwik poszerzył swoje rządy na tereny po Morze Czarne Adriatyk, czasowo okupował Królestwo Neapolu.
W 1370 roku, po śmierci Kazimierza III Wielkiego, został królem Polski.
Ludwik I Wielki, król Węgier i Polski
Po śmierci Ludwika na tronie zasiadł (w 1387) Zygmunt Luksemburski, który poślubił córkę Ludwika, Marię. Rozpadła się
unia z Polską, gdzie władzę objęła druga z córek Ludwika, Jadwiga.
Branderbugia
Na początku X wieku plemiona germańskie zaczęły przemieszczać się na wschód i zdobywać tereny pomiędzy Łabą i Odrą,
zamieszkane dotąd przez Słowian połabskich. Dzisiejsi Serbołużyczanie i Pomorzanie są potomkami pierwotnych mieszkańców
tych ziem.
W 948 król Otton I Wielki ustanowił niemiecką kontrolę nad w większości słowiańskimi mieszkańcami tych ziem i ustanowił
biskupstwa w Havelbergu (ówczesna nazwa Hobolin) i Brandenburgu. Jednak po śmierci Ottona I (973), wybucha w 983
wielkie powstanie Słowian. Niemcy tracą wtedy znaczną część zdobytych terenów i zmuszeni są wycofać się na zachód od
Łaby.
W 1134, po przeprowadzeniu skutecznej akcji przeciwko Słowianom, Marchię Północną otrzymuje od cesarza Lotara III
Albrecht Niedźwiedź.
Kontrola Albrechta nad tym terytorium przez dziesięciolecia była tylko nominalna, ale zaangażował się on w wiele wypraw
przeciwko Słowianom połabskim. Dzięki temu, a także dzięki wysiłkom dyplomatycznym jego władza stała się w połowie
stulecia bardziej rzeczywista. W 1150 formalnie odziedziczył on Brandenburgię po ostatnim władcy połabskim,
Przybysławie, a w 1157 została ostateczne utworzona Marchia Brandenburska. Albert i jego następcy z dynastii
Askańczyków uczynili dużo dla chrystianizacji i rozwoju gospodarczego tych ziem, jednak wiązało się to z systematyczną
polityką ucisku słowiańskiej ludności i wynaradawianiem jej. W tym czasie doszło w Polsce do rozbicia dzielnicowego i
granica Wielkich Niemiec przesunęła się tak bardzo na wschód, że Brandenburgia stała się terenem granicznym między
państwami Niemców i Słowian.
W 1320 wygasła brandenburska linia Askańczyków, stąd od 1323 do 1373 Brandenburgią władali przedstawiciele dynastii
Wittelsbachów, znani bardziej jako władcy Bawarii. Po okresie rządów Luksemburgów, kiedy to w 1376 r. dzięki staraniom
cesarza rzymskiego i króla czeskiego Karola IV Luksemburga Margrabiostwo Brandenburgii stało się częścią Korony
Królestwa Czech (władcy czescy uzyskali dzięki temu drugi głos elektorski), w 1415, marchia zostaje podarowana (ściślej
– oddana w zastaw z prawem wykupu, który nigdy nie nastąpił) przez króla rzymskiego i węgierskiego oraz namiestnika
Królestwa Czeskiego Zygmunta luksemburskiego dynastii Hohenzollernów, którzy rządzą nią aż do końca I wojny światowej.
Dodatkowo, od 1356 do końca istnienia Cesarstwa w 1806, margrabiowie Brandenburgii są również elektorami Świętego
Cesarstwa Rzymskiego.
Święte Cesarstwo Rzymskie
Cesarstwo Ottonów
Okres Cesarstwa Ottonów, jak nazywa się nieoficjalnie ten etap historii Świętego cesarstwa to panowanie dynastii
Ludolfingów (919-1024, od 962 jako cesarze), czyli książąt saskich. Czas ten charakteryzuje się wzmocnieniem władzy
monarszej wobec książąt plemiennych. Cesarze wówczas sprawowali kontrolę nad sprawami wewnętrznymi i prowadzili
pomyślną politykę ekspansji. W dobie Cesarstwa Ottonów nastąpiła także odbudowa karolińskiej idei uniwersalnej
monarchii chrześcijańskiej Europy. Przywrócenie władzy cesarskiej charakteru uniwersalnego, jednak szybko okazało się
to niewykonalne ze względu choćby na opór Francji. Polska, Dania i Węgry, a zwłaszcza Czechy (które z czasem stały się
częścią cesarstwa) zostały za to skutecznie wciągnięte w orbitę niemieckich wpływów. Cesarze niejednokrotnie ingerowali
w wewnętrzne sprawy tych państw.
Charakterystyczne dla władzy Ottonów było uzależnienie papieży od cesarza, co w praktyce oznaczało desygnowanie przez
niego kandydatów do tronu papieskiego. Interweniując dwukrotnie na rzecz papieża (w 951 i 961 roku) w ogarniętej
politycznym chaosem Italii Otton I koronował się w Mediolanie na króla Longobardów, po czym upomniał się o koronę
cesarską. Ten kluczowy moment, będący restauracją starożytnego Rzymu oraz imperium Karola Wielkiego odbył się 2 lutego
962, gdy Otton I Wielki został koronowany w Rzymie przez papieża Jana XII na cesarza rzymskiego. Ogromnym sukcesem
polityki tego cesarza, poza koronacją, był m.in ożenek syna Ottona II z księżniczką bizantyńską Teofano. Przeprowadzona
za życia ojca koronacja Ottona II zapewniała ciągłość godności cesarskiej w dynastii saskiej, zaś ślub z Teofano
oznaczał uznanie tytułu cesarskiego królów niemieckich przez Konstantynopol.
Ambicją Ottona I Wielkiego oraz jego następców, Ottona II i Ottona III było jak wyżej wspomniano podporządkowanie sobie
całego chrześcijańskiego (łacińskiego) świata w ramach uniwersalistycznego cesarstwa. Najbliższy realizacji tego planu
był Otton III. Wychowany w kulcie tradycji saskiej, karolińskiej i bizantyńskiej, świadomie nawiązujący do legendy
Karola Wielkiego, zamierzał stworzyć imperium złożone z równouprawnionych chrześcijańskich królestw: Italii, Galii,
Germanii oraz Słowiańszczyzny (władcą tej ostatniej miał być najprawdopodobniej Bolesław Chrobry), nad którymi
panowałby rezydujący w Rzymie cesarz. Nieoczekiwana śmierć Ottona III w 1002 roku pogrzebała idee zjednoczeniowe. Odtąd
cesarstwo rzymskie utożsamiać się będzie coraz bardziej z królestwem niemieckim.
Dynastia salicka
Okres dynastii salickiej (1024-1125), czyli książąt frankońskich, przyniósł kolejne umocnienie Cesarstwa. Cesarze
ingerowali w sprawy sąsiednich państw słowiańskich, utrzymali mocną pozycję we Włoszech. Jednocześnie, władzy
cesarskiej zagroził konflikt z papieżami, którzy wyrwali się spod cesarskiej kurateli. Cesarze musieli iść na kompromis
w kwestii inwestytury biskupów, jednakże obronili się przed próbą uzależnienia Niemiec od papiestwa.
Dynastia Hohenstaufów
Za panowania Hohenstaufów (1079-1254), a więc książąt szwabskich, cesarze kontynuowali aktywną politykę ekspansji w
myśli idei uniwersalistycznych, co ostatecznie kosztowało ich osłabienie realnej władzy w samych Niemczech (Statutum in
favorem principium Fryderyka II Hohenstaufa z 1232) i Włoszech (pokój po bitwie pod Legnano). Konrad III, Fryderyk I
Barbarossa oraz Fryderyk II brali udział w ruchu krucjatowym. Za panowania Henryka VI Cesarstwo osiągnęło szczyt
wpływów politycznych poza swoimi granicami (lennami stały się przejściowo Anglia i Cypr). Koszty ekspansji poza
cesarstwo jak i ambicje wasali, doprowadziły do wytworzenia się silnej opozycji wewnętrznej, która zmusiła cesarzy do
przekazania wielu kompetencji monarszych książętom, co doprowadziło do uzależnienia większości decyzji cesarza od zgody
książąt wyrażanej na Sejmie Rzeszy, oraz do zezwolenia na podziały patrymonialne w księstwach, co szybko zaowocowało
atomizacją polityczną Rzeszy, która po pewnym czasie gromadziła około 300 państewek wasalnych o różnym statusie. Wojna
Fryderyka II i Konrada IV z opozycją oraz wygaśnięcie dynastii doprowadziły do Wielkiego Bezkrólewia i związanego z nim
chaosu politycznego w Rzeszy.
Królestwo Danii
Do X wieku władcy Danii są postaciami na poły lub całkowicie legendarnymi. Do tego czasu przez pięć wieków państwo się
formowało. W tym czasie Duńczycy byli zorganizowani w wiele drobnych państewek. Pierwszym w pełni poświadczonym
źródłowo władcą był Gorm Stary zmarły ok. 958 roku. Jego następca Harald Sinozęby zmarły w 987 roku wprowadził do kraju
chrześcijaństwo. Harald prowadził ambitną, ekspansywną politykę - opanował pd. Norwegię, chrzest przyjął ok. 965 roku i
zawarł sojusz z pogańskimi Obodrytami przeciwko cesarzom Ottonowi I i Ottonowi II. Władca ten znacznie wzmocnił władzę
królewską, budował grody wojskowe i fortyfikacje. Mimo to w 974 r. Otton II zajął pd. Jutlandię.[1]
W roku 980 władzę próbował przejąć syn Haralda Swen Widłobrody. Harald musiał w 985 roku zbiec do Jomsborga. Swen
został pozbawiony władzy przez najazd Szwedów, którymi dowodził ich król Eryk Zwycięski. Swen odzyskał tron dopiero po
śmierci najeźdźcy (995).
Kanut Wielki - król Anglii w latach 1016-1035 (jako Kanut I Wielki, Canute the Great), Danii w latach 1018-1035 (jako
Kanut II Wielki, Knud 2. den Store) i Norwegii w latach 1028-1035 - stworzył wielkie północne imperium.
W XI wieku stworzono podwaliny pod duńską historiografię powstawały wówczas pierwsze średniowieczne kroniki duńskie.
Do XIII wieku Dania panowała na wybrzeżach południowego Bałtyku. Hegemonia została załamana po klęsce z Niemcami pod
Bornhöved w 1227. Kraj rozdzierany konfliktami możnowładców stracił znaczenie na arenie międzynarodowej. Duńczycy
tracili liczne ziemie. W latach 1332-1340, Szwedzi skutecznie walczyli o Skanię, południową cześć Danii zagrabili
władcy Szlezwiku i Holsztynu.
Regres został przełamany za panowania Waldemara IV Odnowiciela (1340-1375). Dania wyszła z rozdrobnienia feudalnego i
powoli odzyskiwała dawne znaczenie międzynarodowe. W 1346 sprzedał Estonię Zakonowi kawalerów mieczowych, za 19 tys.
grzywien. Dzięki temu król w stanie był odbudować potęgę militarną.
Do 1460, Dania odzyskała wszystkie utracone wyspy oraz Skanię. Od roku 1362 Dania walczyła z niemieckimi kupcami z
Hanzy. I wojna Hanzy z Danią toczyła się w latach 1362-1364. Druga w latach 1367-1370. Mimo wygranej I wojny, na mocy
pokoju w Strzałowie, po zakończeniu II wojny, to Hanza uzyskała korzystne rozstrzygnięcia.
20 lipca 1397 roku została zawarta unia kalmarska jednocząca praktycznie całą Skandynawię.
Krolestwo Szwecjii
Południowe obszary współczesnej Szwecji (Skania) były częścią praojczyzny Germanów. W średniowieczu północna i środkowa
część kraju została zasiedlona przez plemiona północnogermańskich Normanów. Od IX-XI wieku tutejsi wikingowie brali
udział w wyprawach łupieżczych, głównie na Ruś i Bizancjum. W XI wieku równocześnie rozpoczęło się tworzenie państwa
szwedzkiego oraz chrystianizacja. W XII w.-XIII w. Szwedzi podbili Finlandię. 20 lipca 1397 na zamku w Kalmarze Szwecja
zawiera unię z Danią i Norwegią (unia kalmarska)
Epoka wikingów i okres wczesnego chrześcijaństwa:
Tak zwaną epokę wikingów (lata 800 - 1050), cechuje wyraźna ekspansja na wschód. Wikingowie dokonują licznych
wypraw łupieskich i handlowych na wschodzie wybrzeża Morza Bałtyckiego, zapuszczają się na tereny obecnej Rosji, gdzie
zakładają osady kupieckie i księstwa, czego przykładem może być księstwo Ruryka w Nowogrodzie. Wikingowie operujący na
wschodzie docierają do Morza Czarnego i Morza Kaspijskiego, rozwijając kontakty handlowe z Bizancjum i dominiami
arabskimi. W tym czasie, w IX w., przyjeżdża do Szwecji z misją chrystianizacji Ansgar. Jednak dopiero w XI w.
chrześcijaństwo obejmuje całą Szwecję, chociaż stara nordycka religia pogańska utrzymuje się jeszcze w XII w., a
pierwsza archidiecezja szwedzka powstaje w r. 1164. Ekspansja Szwecji na wschód, wyprawy krzyżowe podejmowane w XII i
XIII w. prowadzą do podporządkowania Finlandii królestwu szwedzkiemu.
Powstanie królestwa
Około r. 1000 niezależne dotąd prowincje Szwecji skupiają się wokół ośrodków usytuowanych w zachodniej i wschodniej
Gotlandii oraz wokól jeziora Malaren, przede wszystki w Upplandii. Od połowy XII w. trwają ostre walki o władzę miedzy
rodami Swerkerydów i Erykidów, które w latach 1160 - 1250 panują na przemian. W tym okresie głównymi ośrodkami
administracyjnymi są jednak w dalszym ciągu prowincje posiadające własne zgromadzenia (tingi) i prawodastwo. Dopiero w
drugiej połowie XIII w. korona zyskuje większe wpływy, zapewniając sobie autorytet i próbując ujednolicić system
prawny. W r. 1280 król Magnus I Laudulåas (1275 - 1290) wydaje ustawę stanowiącą o organizacji społeczeństwa według
modelu feudalnego. Jako organ doradczy, powołuje się Radę Królestwa, w której skład wchodzą przedstawiciele możnych i
duchowieństwa. W r. 1350, za panowania Magnusa II Erikssona (1319 - 1363), kodeksy praw obowiązujące w poszczególnych
prowincjach za prowincjach zastępuje jeden, wspólny dla całego kraju zbiór praw.
Pomorze Zachodnie
Historia Pomorza Zachodniego – na Pomorzu Zachodnim krzyżowały się interesy Polski, Brandenburgii, Państwa Zakonnego,
Meklemburgii, Szwecji, Danii i Cesarstwa Niemieckiego.
W IX-X wieku istniały tutaj silne ośrodki osadnicze. Początkowo powstawały osady, które często pozostawały wsiami. Inne
leżące w dogodnych miejscach, przekształciły się w grody obronne. Stały się one potem siedzibą władców i zabezpieczały
przed najazdami. W miarę wzrostu zaludnienia wokół grodów budowano obwarowane podgrodzia, w których rozwijały się
ośrodki rzemieślnicze i handlowe. To właśnie one stały się zalążkiem późniejszych miast pomorskich.
Na początku X wieku Niemcy rozpoczęli najazdy na tereny między Łabą a Odrą. Pomorze Zachodnie stanowiło pierwszą
dzielnicę, która w latach 963-972 została przyłączona do państwa Mieszka I. O przynależności do Polski przesądziły dwie
zwycięskie bitwy (w 967 oraz w 972 bitwa pod Cedynią), które Mieszko I stoczył z niemieckim feudałami. W roku 1000, za
panowania Bolesława I Chrobrego zostało założone biskupstwo w Kołobrzegu.
Państwo Bolesława Chrobrego
Pierwszym historycznym władcą był Warcisław, którego panowanie przypada na początek XII wieku. W tym okresie zaczęło
tworzyć się samodzielne państwo. W roku 1121 teren ten zajęty został przez Bolesława Krzywoustego. Władca granice
Polski z Niemcami doprowadził do położenia za czasów panowania Bolesława Chrobrego i Mieszka I.
Kilka lat później, w roku 1124 na zaproszenie Bolesława III Krzywoustego na Pomorze Zachodnie z misją chrystianizacyjną
wyruszył Otton z Bambergu. Znając mentalność pogańskich Pomorzan, nie powtarzał błędu swojego poprzednika Bernarda
Hiszpana, który pieszo przybył na misję w ubogich szatach i boso i z tego powodu został wyśmiany, a wkrótce i pobity.
Otton przyjechał na misję w asyście duchownych niemieckich i polskiego oddziału zbrojnego dowodzonego przez kasztelana
santockiego Pawlika. Pod Stargardem powitał go książę pomorski Warcisław I, obiecując mu wsparcie w jego misji.
Następnie biskup Otton skierował się do Pyrzyc, gdzie został dobrze przyjęty przez mieszkańców.
Podobna akcja odbyła się też w Kamieniu Pomorskim, grodzie, w którym znajdowała się jedna z siedzib książęcych. Z
niechętnym i nieufnym przyjęciem spotkał się Otton dopiero w Wolinie. Biskup próbując kontynuować misję, został pobity
i zmuszony do opuszczenia miasta. Jako dobry dyplomata Otto dał sobie radę i w tej sytuacji - wymógł na Wolinianach
przyrzeczenie, że przyjmą chrzest, jeśli tylko dadzą się wcześniej ochrzcić mieszkańcy Szczecina, do którego wyruszał
właśnie misjonarz.
W Szczecinie zniszczono świątynię Trygława, a posrebrzane głowy ocalałe z posągu trójgłowego boga zostały wysłane do
Rzymu. Wkrótce lud szczeciński przyjął chrzest, lękając się represji ze strony Bolesława III Krzywoustego. Następnie
Otto wyruszył chrystianizować miasta Gartz (Gardziec), Lubiń i Wolin, gdzie tym razem już nie napotkał oporu.
Tereny Pomorza Zachodniego pozostawały w znacznej części pogańskie. Brak księży, opór pogańskiej kasty kapłańskiej i
dawne wierzenia ludu wciąż powodowały, że chrześcijaństwo na Pomorzu było słabe i powierzchowne. W związku z tym Otto
pertraktował z królem Niemiec, który rościł sobie prawo do wszystkich terenów pomorskich położonych na zachód od Odry,
aby ten pomógł mu zorganizować drugą wyprawę misyjną na te właśnie tereny.
Księstwo słupskie było lennem Korony Królestwa Polskiego w latach 1390-1446 i 1466-1474, mapa przedstawia księstwo w
czasie panowania Władysława Jagiełły
Druga wyprawa misyjna Ottona rozpoczęła się wiosną 1128 roku. W Demmin powitał biskupa znów książę pomorski Warcisław
I. Następnie został zwołany wiec możnych na Uznamie, gdzie Otton z Bambergu bez sprzeciwów uzyskał zgodę na działalność
chrystianizacyjną. Kolejnymi etapami podróży Ottona były Wolgast (Wołogoszcz) i Gützkow (Choćków). W obu tych
miejscowościach misjonarz kazał wznieść nowe kościoły. Wkrótce odwiedził również Szczecin, Wolin i Kamień Pomorski.
Pośredniczył w zawarciu przymierza pomiędzy księciem Warcisławem i zbuntowanymi przeciw niemu grodami - Szczecinem i
Wolinem.
W wieku XII Pomorze Zachodnie pozostawało pod zwierzchnictwem Polski, a jego ustrój upodabniał się do tych w innych
dzielnicach państwa polskiego. W tym czasie zaczęły powstawać drogi handlowe łączące nadmorskie porty z miastami w
głębi lądu.
W roku 1181 Pomorze poprzez krucjatę na Obodrytów zostało pozbawione poparcia Polski. W ten sposób przeszło pod opiekę
Cesarstwa Niemieckiego i zaczęło tracić terytoria na zachodzie i południu. Utworzyła się granica między Pomorzem
Zachodnim a Wielkopolską. Po tych zmianach na ziemiach zachodniopomorskich pojawiło się niemieckie prawo a wraz z nim
proces kolonizacji. Tereny na północ od Warty i Noteci zostały nazwane mianem Nowa Marchia. W roku 1295 Pomorze
Zachodnie zostało podzielone na dzielnice: szczecińską i wołogoską.
W XIII wieku następują straty terytorialne. W roku 1229 Meklemburczycy zagarnęli obszary położone za zachód od rzeki
Piany (okręgi Gnojno, Malchin, z miastami Gustrow, Teterow i Malchin ), a rok później w roku 1230 na rzecz
Brandenburgii została utracona Ziemia Teltowska i Ziemia Barnimska, których władcy byli lennikami książąt
zachodniopomorskich. Wobec dalszego zagrożenia ze strony Meklemburgii, Warcisław III szukał poparcia u
Brandenburczyków. Układem z Kremmen (1236 rok) złożył hołd lenny margrabiom, oraz odstąpił im Ziemie Stargardzką (z
głównym miastem Burg Stargard i Bezrzecką, czyli okolice Neubrandenburga. W czwartym dziesięcioleciu XIII wieku
Pomorzanom udało się odebrać władcom Piastowskim kasztelanię cedyńską oraz okręgi Chojny i Myśliborza. Wobec braku
potomstwa przez Warcisława III, powstała obawa że dzielnica dymińska może wpaść w ręce askańczyków. Wobec tego Barnim I
chciał sobie zapewnić dziedzictwo po kuzynie przy poparciu brandeburgii. W roku 1250 zawarto układ w Hohen Landin, na
mocy którego obaj książęta uznawali zwierzchnictwo lenne Brandenburgii, jednak z prawem dziedziczenia swych ziem. Ponad
to Księstwo szczecińskie musiało odstąpić Ziemie Wkrzańską (z miastami Prenzlau, Lychen, Templin, Gramzow i Zehdenick).
W roku 1260 utracono na rzecz Brandenburgii kasztelanie Cedyńską ( z miastami:Cedynia, Chojna, Myślibórz oraz Kostrzyn
nad Odrą). W roku 1276 biskup kamieński Herman von Gleichen pozbył się na rzecz Brandenburczyków ziemi lipiańskiej, a w
roku 1280 ziemi świdwińskiej z miastami Świdwin i Drawsko Pomorskie.
Od końca XIII wieku o terytorium zaczęli się starać najpierw Władysław Łokietek, a następnie Kazimierz Wielki. Starali
się oni doprowadzić do zjednoczenia Polski.
W roku 1390 książę Warcisław VII poddał Pomorze zwierzchnictwu lennemu Koronie Królestwa Polskiego. W okresie swojego
panowania zaczął toczyć walkę z zakonem krzyżackim. Z jego polecenia w roku 1388 aresztowany i wzięty do niewoli został
książę nadreński Wilhelm z Geldrii.
Gdy w XIV wieku król polski nadał szerokie przywileje handlowe kupcom miast Pomorza Zachodniego, to książęta pomorscy
uczynili podobny krok i udzielili podobnych uprawnień kupcom polskim.
W roku 1410 po wygranej bitwie pod Grunwaldem ziemie szczecińska z nową siłą została atakowana przez Marchię
Brandenburską. Toczone były głównie walki o ziemię wkrzańską. Po bitwie pod Angermünde w 1420 roku poległy wojska
pomorskie, jednak dzięki ich ofiarności zatrzymany został marsz nieprzyjaciela w głąb Polski.
W wieku XIV i XV Pomorze walczyło przeciwko państwu niemieckiemu. Na tron wstąpił książę pomorski z dynastii Gryfitów
Eryk Pomorski. Władał on jednocześnie Norwegią, Szwecją i Danią oraz księstwem słupskim.
W roku 1464 między Brandenburgią a księstwo wołogoskie zaczęły toczyć się walki o Ziemię Szczecińską.
W latach 1454-1466 podczas wojny trzynastoletniej Polska pokonała zakon krzyżacki. Dzięki temu odzyskała Prusy
Królewskie tj. Pomorze Gdańskie z Warmią.
Rozbicie dzielnicowe Rusi
Po śmierci Jarosława Mądrego w 1054 roku, Ruś rozpadała się na szereg księstw dzielnicowych. Było to wynikiem podziału
państwa Rurykowiczów pomiędzy pięciu synów Jarosława. Każdorazowy podział władzy po śmierci kolejnych książąt
kijowskich (zgodnie z zasadą senioratu) osłabiał państwo. Upadku nie powstrzymała ugoda książąt w Lubeczu (rok 1097),
na mocy której unieważniono oficjalnie zasadę senioratu, postanawiając że od tego momentu w każdej oddzielnej dzielnicy
panować będzie dziedzicznie dana linia książęca. Również silna chwilowo pozycja książąt Włodzimierza Monomacha (1113 –
1125), czy Mścisława Haralda (1125 –1132), nie zapobiegła osłabianiu Rusi. Ród Rurykowiczów pogrążył się w konfliktach
wewnętrznych, zręcznie wykorzystywanych przez Bizancjum. Rozdrobnieniu sprzyjały panujące wówczas stosunki ekonomiczne:
w związku z ograniczeniem handlu pomiędzy poszczególnymi dzielnicami, potęgowała się ich polityczna izolacja[1].
Po powstaniu Cesarstwa Łacińskiego w roku 1204, Ruś straciła swe kontakty handlowe w basenie Morza Czarnego na rzecz
Wenecji. W połowie XII wieku istniały następujące księstwa dzielnicowe[2]:
Księstwo Nowogrodzkie,
Księstwo Włodzimiersko-Suzdalskie,
Księstwo muromsko-riazańskie,
Księstwo Smoleńskie,
Księstwo Kijowskie,
Księstwo połockie,
Księstwo czernihowskie,
Księstwa halickie i wołyńskie,
Księstwo perejasławskie,
Księstwo Turowsko-Pińskie,
Księstwo nowogrodzko-siewierskie (Siewierszczyzna)
Upadek Kijowa
Wieki XII i XIII przyniosły dalszy polityczny, gospodarczy i kulturalny upadek Kijowa. Potwierdzeniem tego stanu rzeczy
było spalenie miasta przez księcia suzdalskiego Andrzeja Bogolubskiego, w roku 1169. Wraz z osłabieniem władzy
książęcej, znaczenia nabierało możnowładztwo (bojarzy). Księstwa dzielnicowe – z wyjątkiem Nowogrodu i Pskowa, upadły.
Pomimo to, dalej była kolonizowana dolina górnej Wołgi.
Wzrost znaczenia Zalesia
Wobec upadku znaczenia Kijowa, oraz niszczycielskich najazdów Pieczyngów, a następnie Połowców, ośrodek władzy
przesunął się do obszarów Rusi Zaleskiej, chronionych przed najazdami puszczą.
POlecam tę strone jako źrudło map dla polski
http://polmap.pdg.pl/mapy.html
P.S
Sorry za dwa posty ale limit